Trong những năm qua, các địa phương trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đã đồng loạt triển khai thực hiện tiêu chí môi trường gắn với việc thực hiện xây dựng các mô hình thôn đạt chuẩn nông thôn mới, vườn đạt chuẩn nông thôn mới, hộ gia đình nông thôn mới kiểu mẫu với phương châm “sạch nhà, sạch vườn, sạch đường” gắn với phong trào “Ngày chủ nhật xanh, sạch, đẹp”, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”.

Thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt tại xã Tân Dân, TP.Hạ Long

Việc triển khai thực hiện tiêu chí môi trường trên địa bàn đã đạt những kết quả tích cực như: tỷ lệ hộ dân được sử dụng nước sạch hợp vệ sinh tăng lên; việc thu gom, xử lý rác được quan tâm; người dân nâng cao ý thức không vứt rác bừa bãi, bỏ rác đúng nơi quy định; xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh.

Nhờ vậy, diện mạo của nông thôn đã có sự đổi thay rõ nét, ngoài thực hiện tốt các tiêu chí về môi trường, còn hình thành nên những tuyến đường hoa rực rỡ sắc màu góp phần tôn thêm vẻ đẹp cho vùng nông thôn. Bên cạnh đó, gắn với các công trình xanh - sạch - đẹp này là công tác cải tạo vườn tạp giúp nông dân tăng thêm thu nhập, việc làm và góp phần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của người dân.

Cán bộ xã Hà Lâu, huyện Tiên Yên tuyên truyền người dân thu gom, đốt rác đúng nơi quy định, đảm bảo vệ sinh môi trường

Tuy nhiên, theo đánh giá của Ban xây dựng NTM tỉnh Quảng Ninh và thực tiễn triển khai của nhiều địa phương đều cho rằng, môi trường là một trong những tiêu chí khó, dễ biến động, do ranh giới giữa đạt và chưa đạt chuẩn rất mong manh, phụ thuộc nhiều yếu tố chủ quan, khách quan, một trong những yếu tố quan trọng đó là nếp sống, tập quán, ý thức của mỗi người dân ở các địa phương.

Trao đổi với PV Báo TN&MT, bà Lê Tú Oanh, Trưởng khối cơ quan Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị xã hội huyện Tiên Yên cho biết, hiện nay vẫn còn một số bất cập trong việc thực hiện tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM, đó là việc thực hiện đề án thu gom, phân loại rác thải tại gia đình được triển khai và người dân hưởng ứng tích cực. Nhưng do trên địa bàn huyện chưa có nhà máy xử lý rác thải, nên việc phân loại các loại rác xong đưa đến các điểm tập kết rác lại gom chung thành một loại và đem đi tiêu hủy, nên hiệu quả đề án chưa cao.

Người dân thôn Khe Lẹ, xã Hà Lâu, huyện Tiên Yên thu gom và đốt rác tại điểm quy định

Đây không chỉ là khó khăn riêng đối với các xã miền núi mà cũng là khó khăn chung đối với một số xã ở vùng đồng bằng trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.Tại xã Hà Lâu, một trong những xã cách xa trung tâm huyện Tiên Yên tói 30km, anh Giáp Văn Phong, Chủ tịch Hội CCB xã Hà Lâu chia sẻ, do nằm xa trung tâm, địa hình đi lại khó khăn, nên xe thu gom rác của Công ty môi trường chưa lên tới xã để thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải. Nên chính quyền địa phương bằng cách tuyên truyền người dân nâng cao ý thức không vất rác ra đường, mỗi gia đình tự thu gom rác mang đến các lò đốt rác nhỏ tại các thôn, bản hay xử lý rác tại nhà.

Người dân xã Bằng Cả, TP.Hạ Long đem rác thải sinh hoạt ra điểm tập kết trung chuyển rác của xã.

Anh Ngô Doãn Cương, Phó Chủ tịch UBND xã Hoàng Tân, TX.Quảng Yên cho biết, việc thực hiện phân loại, xử lý rác thải tại các gia đình được triển khai nhưng hiệu quả chưa cao, do chưa có thùng chứa tách biệt rác hữu cơ và rác vô cơ, nên người dân vẫn gom rác lại thành một túi rồi đem ra điểm tập kết tại các thôn, sau đó xe của Công ty môi trường vận chuyển đi tiêu hủy.

Có thể nói, việc giải quyết các vấn đề môi trường không phải việc làm một sớm, một chiều là xong mà cần thường xuyên và liên tục. Ngay từ các xã cũng đều phải chủ động phát huy vai trò của hệ thống chính trị từ xã đến các thôn, xóm, huy động sự tham gia đóng góp của người dân, doanh nghiệp để từng bước phấn đấu đạt chuẩn, cũng như duy trì ổn định các chỉ tiêu về môi trường.

Người dân thôn 3, xã Hoàng Tân, TX.Quảng Yên phấn khởi vì được sử dụng nước sạch trong sinh hoạt.

Cụ thể, các chi hội, đoàn thể chủ trì các phong trào, hoạt động thi đua giữ gìn đường ngõ xóm sáng, xanh, sạch, đẹp; trồng và chăm sóc tuyến đường hoa, cây xanh; lắp đặt thùng rác công cộng gắn với nền nếp thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải đúng quy định.

Việc duy trì và nâng cao chất lượng tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM là nhiệm vụ chung, nên cần sự chung tay của cả hệ thống chính trị và người dân vào cuộc. Do vậy, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động để nâng cao ý thức người dân, đưa các quy định về bảo vệ môi trường và xây dựng cảnh quan vào các quy ước, hương ước tại các thôn, xã để người dân nghiêm túc thực hiện có hiệu quả, góp phần bảo vệ môi trường.